Overpeinzingen

"Mijn doel is niet om beter te zijn dan iemand anders, maar wel beter dan dat ikzelf gisteren was."

Veel vrijmetselaren kennen deze quote, die overigens toegeschreven wordt aan Marcus Aurelius, Romeins keizer van 161 tot 180 na Christus. Hij is vooral bekend om zijn filosofische werken, in het bijzonder zijn meesterwerk 'Meditations - Overpeinzingen'.

Marcus Aurelius is de laatste van de '5 Goede Keizers' van het Romeinse Rijk. Zijn periode kenmerkt zich door stabiliteit en voorspoed. Maar ook al is Marcus Aurelius een bekwaam heerser, toch wordt zijn regeerperiode geplaagd door oorlogen, plagen en economische problemen. Vastberaden en daadkrachtig voert hij succesvolle campagnes om het Romeinse Rijk te verdedigen tegen Germaanse stammen in het noorden.

Marcus Aurelius is ook een belangrijke vertegenwoordiger van het stoïcisme, een Griekse filosofische stroming die nadruk legt op deugd, rede en het accepteren van het lot. In een van zijn filosofische werken, 'Meditations - Overpeinzingen' beschrijft hij zijn persoonlijke reflecties en inzichten over het leiden van een moreel en deugdzaam leven, ondanks de uitdagingen van het keizerschap. Zijn geschriften worden tot op de dag van vandaag gewaardeerd om hun tijdloze inzichten over filosofie, ethiek en persoonlijke ontwikkeling.

Marcus Aurelius is misschien wel een van de belangrijkste vertegenwoordigers van het stoïcisme. Als machtig Romeins keizer leeft hij de stoïsche principes niet alleen in theorie na, maar past hij ze ook toe in zijn leven en de wereld om hem heen. Hij laat daardoor zien hoe stoïsche wijsheid kan worden geïntegreerd in het dagelijks bestaan, zelfs op het hoogste politieke niveau. En daarbij slaagt hij erin om zijn keizerlijke taken en verantwoordelijkheden te verenigen met zijn stoïsche filosofische overtuigingen. Dit maakt hem tot een bijzonder unieke figuur die de theorie en praktijk van het stoïcisme effectief wist te combineren.

De grootste nalatenschap van Marcus Aurelius zijn wel zijn persoonlijke reflecties in 'Meditations - Overpeinzingen'. In dit filosofische werk legt Aurelius de kernprincipes en levenslessen van het stoïcisme op een zeer persoonlijke en toegankelijke manier uit. Hij deelt in zeer begrijpelijke woorden zijn gedachten, twijfels en worstelingen als heerser, waardoor het stoïcisme tot leven komt.

'Meditations - Overpeinzingen' is uitgegroeid tot en is nog altijd een populaire klassieker in de westerse filosofie en een bron van inspiratie voor vele lezers tot op de dag van vandaag. Dit werk levert nog steeds een inhoudelijke bijdrage aan de voortdurende relevantie en de grote aantrekkingskracht van het stoïcisme. Kortom, Marcus Aurelius' persoonlijke toepassing van stoïsche principes, zijn evenwichtige benadering en zijn invloedrijke geschriften maken hem tot een uitzonderlijke exponent van deze filosofische traditie.

Vrijmetselaren kunnen verschillende waardevolle inzichten en lessen opdoen door kennis te maken met het werk en de filosofie van Marcus Aurelius. Zoals Aurelius in 'Meditations - Overpeinzingen' herhaaldelijk benadrukt, is het altijd belangrijk om voortdurend te werken aan zelfverbetering en karaktervorming. Dit sluit zonder meer aan bij het vrijmetselarij-ideaal van persoonlijke groei en het cultiveren van ethische waarden en normen.

Daarnaast is Aurelius' filosofie van het accepteren van de realiteit en het omarmen van het lot, relevant voor vrijmetselaren. Het leert hen namelijk om met kalmte en waardigheid om te gaan met de uitdagingen die het leven brengt.

Wat broederschap betreft, erkent het stoÏcisme van Marcus Aurelius de mens als onderdeel van een groter geheel, een kosmische broederschap. Dit sluit aan bij de vrijmetselarij-idealen van universalisme en het bevorderen van onderlinge verbondenheid. Niet voor niets heet vrijmetselarij een broederschap te zijn die de wereld omsluit.

Ook niet onbelangrijk is dat Aurelius op een evenwichtige manier zijn keizerlijke verantwoordelijkheden weet te vervullen, terwijl hij trouw blijft aan zijn filosofische overtuigingen. Dit kan vrijmetselaren helpen om hun idealen en praktische verplichtingen te verzoenen.

Het klinkt misschien enigszins aanmatigend, maar Aurelius' praktische toepassing van filosofie in zijn dagelijks leven als heerser kan vrijmetselaren inspireren. Het laat immers zien hoe filosofische principes kunnen worden geïntegreerd in leiderschap en in het concrete leven. Anders gezegd, door zich te verdiepen in het gedachtengoed van Marcus Aurelius kunnen vrijmetselaren waardevolle inzichten opdoen over persoonlijke ontwikkeling, moreel leiderschap en het in praktijk brengen van universele broederschap.

Wat zijn nu dé quotes of oneliners van Marcus Aurelius die ook tot de verbeelding spreken? Quotes ook, die inderdaad getuigen van zijn visie op het leven, van zijn stoïcisme? Quotes ook, die duidelijk vrijmetselarij ademen... Ze volgen hieronder:

"De beste manier om jezelf te wreken is niet gelijk te worden met de persoon die je kwaad heeft gedaan."

"Alles is vergankelijk, maar de dingen die er door worden getroffen zijn oneindig."

"Mensen bestaan voor elkaar. Leer ze dan ook te dragen en te verdragen."

"Wat ook gebeurt, het is in overeenstemming met de natuur. Verdraag en wees tevreden met wat je overkomt."

"Als je ernaar verlangt om rustig en vreedzaam te leven, doe dan vele dingen, maar wees niet veeleisend."

"De kortste weg naar innerlijke rust is het goede te doen, en de zaken die je niet kan veranderen te accepteren."

"Laat je gedachten en daden altijd gericht zijn op het algemeen belang."

"Pas je niet aan aan de massa, maar handel zoals iemand die zijn eigen licht volgt, zoals de maan haar eigen licht volgt."

"Maak jezelf niet druk om wat anderen denken. Zolang je handelt naar je geweten, is alles goed."

"Alles wat je doet, doe het met toewijding, als je laatste handeling in je leven."

"Mijn doel is niet om beter te zijn dan iemand anders, maar wel beter dan dat ikzelf gisteren was."

Marcus Aurelius Antoninus Augustus wordt in Rome geboren. Op 26 april 121 na Christus. Hij overlijdt in Vindobona of Sirmium. Op 17 maart 180 na Christus.