Hoe nu verder? - vervolg 4

Gepubliceerd op 26 oktober 2025 om 18:00

De onrust onder broeders-vrijmetselaar van de Orde van Vrijmetselaren, zowel individueel als in groepen bijeen, groeit. Ook de onvrede bij vrijmetselaarsloges van de Orde van Vrijmetselaren, zowel elk apart als in allianties, groeit.

En dat heeft alles te maken met het autocratisch doen en laten van het Hoofdbestuur van die Orde, die zegt de ALeP-motie te omarmen, maar méér dan dat blijkbaar niet doet... U weet wel - ja, ik blijf het herhalen, herhalen en herhalen - dat is die motie die stelt ‘dat verscheidenheid in opvattingen niet moet worden geïnterpreteerd als een te bestrijden uiting van zwakte, maar juist als een te verwelkomen bewijs van kracht, passend in een democratie’.

Als broeders-vrijmetselaar weten we dat de oplossing ligt in het zoeken naar de verbinding. En het is inderdaad niet te laat voor het Hoofdbestuur van de Orde van Vrijmetselaren - dat toch het goede voorbeeld moet geven! - die inderdaad te zoeken en te realiseren. Bijvoorbeeld, door te beloven niet meer aan de Ordegrondwet te (willen) tornen. Door zich niet meer te mengen in bestuurskwesties van de autonome vrijmetselaarsloges. Door eenvoudig toe te geven dat verkeerde inschattingen en afwegingen zijn gemaakt wat betreft een portretschilderij, de kosten ervoor en de plaats waar het hangt in het Haagse Ordegebouw. Door transparant te zijn wat betreft de financiële uitgaven en de jaarbegroting. Door te erkennen dat autocratisch doen en laten níet en nóoit een weg is die binnen de Orde van Vrijmetselaren bewandeld mag of kan worden. Door gewoon in te zien dat haar huidige houding en aanpak niet gepruimd worden en terug te keren op haar schreden!

Afgelopen zaterdag 25 oktober zijn enkele Hoofdbestuurders van de Orde van Vrijmetselaren afgereisd naar Haarlem. Om met de opstellers van de ALeP-motie en medeondertekenende loges van die motie op het Grootoosten 2025 ‘in gesprek te gaan over de achtergronden en de uitvoering ervan’. Maar dat gesprek zou teleurstellend zijn geweest, heb ik gehoord, omdat er bij de aanwezige Hoofdbestuurders van de Orde van Vrijmetselaren geen gevoel te bespeuren viel voor wat er nu daadwerkelijk bij de broeders-vrijmetselaar en de vrijmetselaarsloges in het land leeft…

Overigens - ik wacht nog op de bevestiging ervan - er zou van het bewuste gesprek ook geen bandopname zijn gemaakt. Tenminste, niet officieel. Beide partijen zouden afgesproken hebben elk voor zich een gespreksverslag te zullen maken, die dan naast elkaar worden gelegd... Wat daadwerkelijk gezegd is en hoe dat geïnterpreteerd dient te worden, is zo toch tot speelbal gemaakt van een mogelijk welles-/nietesverhaal dat daardoor bij voorbaat geen waarde meer heeft? Mag dit niet gezien worden als een bewijs van het onvermogen van het Hoofdbestuur van de Orde van Vrijmetselaren om naar anderen te luisteren? Inderdaad teleurstellend, toch? 

Zoals ik het persoonlijk zie, doet het Hoofdbestuur van de Orde van Vrijmetselaren alsof ze de ALeP-motie ondersteunt terwijl ze gewoon doorgaat met wat die breedgedragen motie juist wil tegengaan en veroordeelt. Pappen en nathouden dus. Sterker nog, het Hoofdbestuur zoekt blijkbaar alleen díe verbinding die alleen haar eigen denken en doen bevestigt en iedereen en alles die dat niet doen beschuldigt van verdeeldheid zaaien. Weerspiegelt die huidige houding en handelen van het Hoofdbestuur van de Orde van Vrijmetselaren zo niet eerder een huidige profane tendens, namelijk die van vrede willen maar blijven bombarderen...

De wereld op z’n kop. Nee, de Orde van Vrijmetselaren op haar kop! En doemt daardoor langzaam maar zeker het laatste hek van de dam niet op? En... Als dat laatste hek van de dam bereikt wordt, wat is dan nog de uitweg? 

Ik hoop dat die laatste vraag niet gesteld hoeft te worden. En ik hoop dat het Hoofdbestuur van de Orde van Vrijmetselaren wél tijdig inziet dat verdere schade aan die Orde, aan de broederschap die zij zegt te zijn en aan de individuele broeders-vrijmetselaar die lid van haar zijn, alleen nog maar beperkt kan worden door de omarmde ALeP-motie na bijna 4 maanden nu eens daadwerkelijk en uiteindelijk concreet en controleerbaar in uitvoer te nemen.

Niet meer zeuren, zagen en zeiken... Maar dóen! De plaat moet gepoetst worden om weer in Schoonheid te kunnen stralen. Een Schoonheid die verscheidenheid in opvattingen níet ïnterpreteert als een te bestrijden uiting van zwakte, maar juist verwelkomt als een bewijs van kracht, passend in een democratie. Onlosmakend passend zelfs bij en in de Orde van Vrijmetselaren!

Hoe nu verder? Inderdaad, hoe nu verder... Wordt vervolgd!

 

Reactie plaatsen

Reacties

Diogenes van Sinope
2 maanden geleden

Broeder toch, dan heb ik de naam Cynicus te zijn, maar ik ben daar niet alleen in zo te lezen. Ikzelf zie de maçonnieke kracht in Nederland wat positiever, of wil het wellicht wat positiever zien. Ik denk dat de zoektocht naar wat ons verbindt, en daarmee bedoel ik alle Vrijmetselaren in Nederland, pas net begonnen is.

Die gaat breder dan alleen een HB, want de verdeeldheid die er nu ontstaan is of aan het ontstaan is heeft als risico in zich dat er zich kampen vormen tussen loges, die een kloof gaan vormen tussen ons allen. En daar is voor een ieder te werken aan zijn (of wellicht misschien ook haar) ruwe steen, om te zoeken hoe dit struikelblok niet leidt tot het verbreden van de onderlinge kloof, maar weer te vinden wat ons verbindt en waar de waarde voor ons te vinden is in onze mooie methodiek.

Daarin, we zijn hierin niets anders dan ieder ander mens, hebben we allen individueel in de spiegel te kijken en te zoeken wat ons verbindt, en te wegen wat ons scheidt en hoe dit op te lossen. Want als deze kloof groter wordt of we mogelijk geen weg zien om te kunnen verbinden, is er geen HB (noch het huidige noch een nieuw HB) te vinden die dit kan overbruggen. Dus wellicht was het overleg in de ogen van sommigen teleurstellend, maar de vraag is dan of de verwachtingen de juiste zijn geweest. Mijn inziens is dit een eerste stapje geweest en niet meer dan dat. En de eerste stappen zijn vaak niet de grootste maar wel de moeilijkste om te zetten. Als het zo eenvoudig was geweest dat het in een overleg te herstellen was, dan was het een storm in een glas water geweest. En zouden de zorgen van de BVB opgeklopt zijn geweest, en die indruk heb ik niet. Ik hoop dat de zorgen van de BvB ook aan de orde zijn geweest in de beraadslagingen rondom de AlEP motie.

Ik wacht het verslag af wat er gaat komen (hopelijk niet op een al te lange termijn) alvorens een mening te vormen over de inhoud, want hoe kan ik een oordeel vormen als ik de uitkomst van het overleg niet ken.

Mijn oma zei altijd "Geduld is een schone zaak" en zij was een wijs vrouw.

SISYPHUS
2 maanden geleden

Praten met een hoofdbestuur dat vooral zichzelf bewondert, blijft een oefening in vergeefsheid. De GM verwart leidinggeven met bewonderd worden, en macht met betekenis. Overleggen volgen elkaar op, maar wie gelooft dat gedrag zo verandert, gelooft ook dat water omhoog stroomt.
Een echte bestuurder schept continuïteit: visie, beleid, leden, en een financieel kompas dat verder reikt dan prestige. Noem één voorbeeld waar dat gelukt is — ik ken er geen.
Toch blijft de meerderheid stil. Kritiek heet ‘onrust’, stilte heet ‘harmonie’ — een handige omkering van oorzaak en gevolg.
En ik? Ik blijf de steen duwen. Niet uit hoop op de top, maar omdat iemand het nog moet doen.

Coolswimming
2 maanden geleden

Als leerling vrijmetselaar werd mij verteld dat we allen gelijke Bbr zijn. Iedereen gelijk geen onderscheidt. Maar door de jaren heen merk ik toch grote verschillen in gelijkheid. Wat eens mijn motto was Een voor allen, Allen voor een, geldt niet meer. De macht naar zich toe trekken is een vorm van kennis te kort. De grootste mond wint. Dit is niet waar de vrijmetselarij voor staat. Als het hoofdbestuur de macht over de loges naar zich toe wil trekken, zal dit een destructief effect hebben op de loges. Het zal gepaard gaan met leegloop omdat heel wat leden niet achter de besluitvorming van het hoofdbestuur staat. Het is de belangrijkste bestuurstaak om te luisteren naar de leden. De roep van de leden mag en kan niet worden genegeerd. Dat de leden zich nu laten horen zou voor het hoofdbestuur een belangrijk signaal moeten zijn dat er zich een onvolkomenheid bevindt in de gehele bestuursorganisatie van de vrijmetselarij. De leden worden wakker en het hoofdbestuur blijft slapen verslaafd aan hun eigen gelijk. Het hoofdbestuur kan niet meer oordelen over het van horen zeggen. De feiten zijn bekend en al vele malen ten gehore gebracht en geschreven. Het wordt voor het hoofdbestuur tijd dat het leert luisteren.

Bob de Bouwer
2 maanden geleden

Behalve dat het ledental achteruit loopt - waar nodig wat aan gedaan moet worden – is er binnen de Orde eigenlijk niks aan de hand. Heerst er broedertwist over de rituelen, zijn de financiën desastreus, is er een autoritaire overheid die zich bedreigd voelt door al die vrijzinnigheid of dreigt er een uitbraak van builenpest of erger nog, staan er dames voor de poort? Maar nee, niets van dat al - nog niet, tenminste.
Wel is er op het recente Grootoosten een uitspraak gedaan, dat ‘verscheidenheid in opvattingen niet moet worden geïnterpreteerd als een te bestrijden uiting van zwakte, maar juist als een te verwelkomen bewijs van kracht, passend in een democratie’.
Het probleem zit ‘m dan ook niet in werkelijke grote problemen of meningsverschillen maar in het feit dat ‘part of the deal’ bij het formuleren van- en het accepteren door het HB van deze ALeP motie is geweest dat Grootmeester Jonkers, ondanks deze vernietigende veroordeling van zijn bewind, alsnog toegestaan werd op dubieuze wijze zijn aanblijven te organiseren.
Dat klinkt zeer nobel, als

“ In diesen heil'gen Hallen
Kennt man die Rache nicht,
Und ist ein Mensch gefallen,
Führt Liebe ihn zur Pflicht.
Dann wandelt er an Freundes Hand
Vergnügt und froh ins bess're Land.”

En inderdaad, iedere rechtgeaarde Vrijmetselaar zal Br. Jonkers graag zijn falen vergeven, maar ik wil er wel op wijzen dat de gevallene in kwestie vervolgens wel ‘ins bess’re Land’ gevoerd wordt en niet beloond wordt voor zij falen.
Deze halfzachte aanpak heeft er nu dus toe geleid dat Broeders tegenover elkaar staan – onoplosbaar omdat het over een personele kwestie gaat die berust op schier onoverbrugbaar wantrouwen. Hoe kan er in hemelsnaam op vertrouwd worden dat de GM zich nu ‘contre coeur’ geheel anders gaat gedragen ? Volkomen ongeloofwaardig. Maar aan een oplossing wordt gewerkt – wordt vervolgd.